دانشنامه مشاهیر نی‌ریز

شرح احوال محمد صفی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد صفی نیریزی »
محمد صفی نی‌ریزی، از نسخ نویسان گمنام که در نی‌ریز می‌زیسته است. یک نسخه قرآن کریم به قلم او باقی است که با توجه به رقم آن، به‌احتمال از نوادگان میرزا احمد نی‌ریزی بوده است. قرآن: به قلم نسخ و رقاع غبار متوسط با رقم: «محمد صفی بن ... محمدباقر بن میرزا احمد نی‌ریزی». استاد بیانی این قرآن را که برای فروش عرضه‌شده بوده، دیده و اطلاعات مختصری از آن به دست داده است که به آن اشاره شد....

در تعریف عشق(اثر شعله نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » شاعران و سخنوران نیریز » شعله نیریزی » آثار شعله نیریزی »
 نبودى عشق اگر عالم نبودى                       دد و دام و بنى‏ آدم نبودى نبودى عشق بلبل گر عنان پیچ                   نبود از خوبى گل داستان هیچ نبود ار سوزش پروانه در شمع                    کجا بودى نشان از خوبى جمع نگشتى شهره گر مجنون در ایام                 کس از لیلى نبردى در جهان نام ز وامق گر نبودى شور و غوغا                     شدى در دلبرى کى شهره عذرا ز کوه بیستون فرهاد مسکین                        نهاده تا قیامت نام شیرین همه سرمایه ایجاد عشق است                  جهان را غایت بنیاد...

شرح احوال محمد حسن نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد حسن نیریزی »
محمدحسن نیریزی، از خوشنویسان قلم نسخ در سده سیزدهم هجری قمری است. در کتاب احوال و آثار خوشنویسان، نامِ او «محمدحسین» آمده  و در فهرست کتابخانه مجلس شورای ملّی به‌اشتباه با عنوانِ «محمدحسن نیّری» از او یادشده است. کتابت نسخه‌ای از زاد المعاد علامه مجلسی از او برجا مانده است. زادالمعاد: تألیفِ محمدباقر مجلسی (متوفی ۱۱۱۰ یا ۱۱۱۱ ه. ق.)، قطع وزیری (۱۴ × ۲۱ سانتی‌متر)، هر صفحه ۱۶ سطر، به خط نسخ و تاریخ ۱۲۴۴ ه. ق. دارای سرلوح شنگرف...

برخی از آرا و نظرات ابوالعباس نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
آقای پرویز شهریاری در مقاله «ریاضیات شرق میانه و نزدیک در قرون‌وسطی» در مجله سخن علمی، نشریه علمی و فنی و در مقاله «نقش دانشمندان ایرانی در پیشرفت ریاضی» در گوشه‌ای از سیمای تاریخ تحول علوم در ایران، به اثبات معمولی قضیه فیثاغورث توسط ابوالعباس اشاره‌کرده که در اینجا عیناً نقل می‌کنیم: «در قضیه فیثاغورث باید ثابت کرد مربعی که روی وتر مثلث قائم‌الزاویه ساخته می‌شود برابر است با مجموع مربعاتی که روی اضلاع مجاور به زاویه قائمه...

شرح احوال و زندگانی ابوالفضل نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالفضل نیریزی(فرزند مظفرالدین ابوالخیر) »
     ابوالفضل فرزند مظفرالدین ابوالخیر نیریزى، عالم، فقیه، متکلم و مدّرسِ فارس که درسده 6 و 7 ه . ق. مى ‏زیسته است.      آگاهى ما درباره زندگانى و آثار او مبتنى است بر گزارش کوتاه و اندکى که مؤلّف شدالازار فى حطّ الاوزار عن زوّار المزار، به دست داده و دیگران یعنى مؤلف تذکره هزار مزار و مؤلّف فارسنامه ناصرى نیز آن را تکرار کرده‏ اند.      ابوالفضل، جهت کسبِ علم و دانش به نقاط مختلف، از جمله حجاز...

شرح احوال و زندگانی ابوالفتح نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالفتح نیریزی(جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر) »
     شیخ جمال الدین ابوالفتح محمد بن طاهر نیریزى، فقیه، دانشمند، زاهد و مدرّس نامدار فارس در سده 6 - 7 ه . ق. بود.      قدیمترین منبعى که در آن، نام او آمده، شیرازنامه زرکوب شیرازى است. دراین کتاب، شرح احوال مستقلى از او وجود ندارد و فقط در دو مورد، ذیل شرح احوال ابومحمد روزبهان بقلى (متوفى 606 ه . ق.)، و شرح احوال مجدالدین اسماعیل نیکروز فالى ، از او یاد شده است . پس از...

رساله فی سمت القبله(اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
   ابن‏ ندیم از این اثر با عنوان «کتاب سمت القبله» یاد کرده است . از این رساله نسخه خطى به شماره 17 / 2457 در کتابخانه ملى پاریس موجود است . کارل شوى این رساله را به همراه ترجمه و شرح آن به چاپ رسانده است .     این اثر، جدولى را که طول و عرض جغرافیایى و انحراف قبله بیش از صد منطقه از سرزمین اسلامى را بیان داشته، دربر دارد. این جدول بعدها به وسیله ابن...

نگاهی به زندگی شمس المعالی نیریزی
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » شمس المعالی نیریزی-انجمن(میرزا اسحاق پسر میرزا احمد) »
این نوشته، بخش نخست از مقالهٔ "زندگینامه و منشآت میرزا اسحاق شمس‌المعالی نی‌ریزی" به قلم دکتر مختار کمیلی است. بخش‌های دیگر را که به متن و شرح منشآت (= نوشتجات منشیانه، مجموعهٔ نامه‌ها) شمس‌المعالی اختصاص دارد در بخش منشآت بیابید. دیباچه یکی از شاعران و نویسندگان نی‌ریز در دورهٔ قاجاری، میرزا اسحاق شمس‌المعالی نی‌ریزی است که دربارهٔ زندگی و آثارش مقالات اندکی نوشته شده است. زنده‌یاد مرحوم سازگار در تذکرهٔ خود که نخستین یادنامهٔ فرزانگان نی‌ریزش توان خواند، کوتاه و مختصر از خورشید آسمان بزرگی‌ها...

زیج کبیر و زیج صغیر (اثر ابوالعباس نیریزی)
دانشنامه مشاهیر » عالمان و عارفان نیریز » ابوالعباس نیریزی (فضل بن حاتم) » آثار ابوالعباس نیریزی »
 از این دو اثر نسخه‏ اى در دست نیست. نخستین کسى که از این دو رساله نام برده، ابن‏ ندیم است . ابوریحان بیرونى نیز در القانون المسعودى و افرادالمقال  از این رساله ‏ها استفاده کرده و در موارد متعدد آنها را مورد استناد قرار داده است.      در کتاب طبقات الامم از زیج کبیر سخن به میان آمده است .     در اینجا بخش هایى از القانون المسعودى را که به زیج ابوالعباس نیریزى استناد کرده، نقل مى‏کنیم:      «مسئله:...

شرح احوال محمد امین نیریزی
دانشنامه مشاهیر » کاتبان و خوشنویسان نیریز » محمد امین نیریزی(فرزند عبدالسمیع) »
      محمّدامین فرزند عبدالسمیع، از نسخ نویسانِ توانا که در سده چهارده هجرى قمرى مى‌‌‌‌زیسته است. به قلمِ او صحیفه سجادیه اى باقى مانده که به معرفى آن مى‌‌‌‌پردازیم.      صحیفه سجّادیه: رقعى (5 / 11 × 5 / 18 سانتى‌‌‌‌متر)، 342 صفحه و هر صفحه 10 سطر، به خط نسخ و تاریخ کتابت 1348 ه . ق.، صفحه اوّل داراى کتیبه و حواشى ؛ صفحات دیگر داراى جدول و نقاشى حاشیه و بین سطور به چند قلم طلایى...